Tiyatro Yazarları-HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR

1864-1944

Roman, hikaye ve oyun yazan. İstanbul’da doğdu. Babası Mehmed Said Paşa’dır. Çok küçük yaşta annesini kaybetti, anneannesi ile teyzesinin yanında büyüdü. Mahalle mekte­bi ile Mahmudiye Rüştiyesi’nde okudu. Özel dersler alarak Fransızca öğrendi. 1880′de Mülkiye Mektebi’ne girdi, hasta­landığı için İkinci sınıftan ayrıldı. Adliye ve Nâfıa (Bayındırlık) bakanlıklarında kısa süreli memurluklarda bulundu. 1908′den sonra hayatını kalemi ile kazandı. V.ve Vl’ıncı dönemlerde (1935-1943) Kütahya milletvekili olarak TBMM’nde bulundu.Hayatının son 30-31 yılını Heybeliada’da geçirdi. Kabri aynı adadadır.
Hiçbir edebî topluluğa katılmayan Hüseyin Rahmi ilk ro­manı olan Sık ile tanınarak Tercüman-ı Hakikat gazetesinin yazarları arasına katıldı. Bir müddet tercüme ile uğraştıktan sonra kendini tamamen telif romana verdi. Sayıları altmışa yaklaşan hikâye ve roman kitapları yayımlandı. 1921-1924 yıllan onun yazı hayâtının en verimli yıllandır. Eserlerinde gözleme büyük değer verdi. Yaşadığı devrin insanlarının hayatını, İnançlarını, kavgalarım, gülünç hallerini anlattı.

Bilhassa sosyal problemleri, bâtıl inançları, yanlış batılılaş­manın toplum hayâtında yarattığı sarsıntıları başarılı bir şe­kilde tasvir etti. Kahramanları kendi dilleri ite ustalıkla ko­nuşturarak canlı eserler verdi. Meddah, Karagöz ve Orta­oyunu geleneğinden de faydalanarak romanlarında güldürü unsuruna ağırlık verdi.

Romanları:

1. Şık (1889), 2. İffet (1896), 3. Mutallaka (1998), 4. Mürebbiye (1899), 5. Bir Muadele-i Sevda (1899), 6. Metres (1900), 7. Tesadüf (1900), 8. Şıpsevdi (1911) 9. Nî-metşinas (1901), 10. Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç (1912), 11. Gulyabânî (1913), 12. Cadı (1912), 13. Sevda Pe­şinde (1912), 14. Hayattan Sayfalar (1919), 15. Hakka Sığın­dık (1919), 16. Toraman (1919), 17. Son Arzu (1922), 17. Tebessüm-! Elem (1923), 18. Cehennemlik (1924), 19. Efsun-cu Baba (1924), 20. Meyhanede Hanımlar (1924), 21. Ben De­li Miyim? (1925), 22. Tutuşmuş Gönüller (1926), 23. BÎHÛr Kalp (1926), 24. Evlere Senlik, Kaynanam Nasıl Kudurdu? (1927), 25. Mezarından Kalkan Şehit (1928), 26. Kokotlar Mektebi (1928), 27. Şeytan İşi (1933), 28. Utanmaz Adam (1934), 29. Eşkıya İninde (1935), 30. Kesik Baş (1942), 31. Gö­nül Bir Yeldeğlrmenidfr, Sevda Öğütür (1943), 32. Ölüm Bir Kurtuluş Mudur? (1954), 33. Dlrilen İskelet (1946), 34. Dünyâ­nın Mihveri Kadın Mı Para Mı? (1949), 35. Deli Filozof (1964), 36. Kaderin Cilvesi (1964), 37. İnsanlar Maymun Muy­du? (1968), 38 Can Pazarı (1968), 39. Ölüler Yaşıyor Mu? (1973), 40. Namuslu Kokotlar (1973).

Hikaye kitapları:

1. Ka­dınlar Vâizf (1920), 2. Namuslu Açlık Meselesi (1933), 3. Ka­til Püse (1933), 4. İki Hödüğün Seyahati, 5. Tünelden lik Çı­kış (1934), 6. Gönül Ticâreti (1939), 9. Meyhanede Kadınlar (İçinde birkaç hikâye var.).

Oyunları:

1. Hazan Bülbülü (1916), 2. Kadın Erkek I eğince (1933), 3. Tokuşan Kafalar (1973), 4. İki Damla Yaş (1973), 5. Gülbahar Hanım (Yandı).

Diğer eserleri:

1. Cadı Çarpışıyor (1913, tartışmalar), 2. Şekâvet-i Edebiye (1913, tartışmalar), 3. Sanat ve Edebiyat (1972, H.A. Önelçin derledi, sanat yazılarıdır.) [Külliyatı, At­las Kitabevi tarafından 54 kitap hâlinde yayımlandı. Fazla bilgi İçin A.S. Levend'in Hüseyin Rahmi Gürpınar (TDK, 1964) adlı eseri ile M. Gökmenin Gürpınar Bibliyografyası (1966), isimli eserlere bakınız.]